Informatie over het Coronavirus bij zwangerschap, bevallen en de kraamtijd
Bijgewerkt op: 18-06-2020
Het Coronavirus houdt ons allemaal in zijn greep. Om het virus beheersbaar te houden zijn er ingrijpende maatregelen getroffen door de overheid. Op deze pagina lees je alles over het Coronavirus en wat dit betekent voor jou als zwangere en voor de kraamzorg die wij leveren. Er zijn tot nu toe nog geen specifieke maatregelen voor zwangeren, kraamvrouwen en pasgeboren baby's. Kraamzorg de Waarden levert gewoon kraamzorg en assisteert bij bevallingen.
Inhoudsopgave
- Zwanger tijdens de Coronacrisis
- Bevallen tijdens de Coronacrisis
- Wat is het risico van het virus voor pasgeboren baby's?
- Kraamzorg tijdens de Coronacrisis
- Kraambezoek tijdens de Coronacrisis
- Borstvoeding en het Coronavirus
- Besmetting en verspreiding voorkomen
- Wat gebeurt er als ik besmet blijk te zijn met het coronavirus?
- Hoe bescherm ik mijn baby bij de verzorging tegen corona?
- Meer informatie
- Nijntje en het Coronavirus
- Meest gestelde vragen over het Coronavirus tijdens de zwangerschap
- Informatie voor laaggeletterden
- English version
- Polska informacja (PDF)
- Çekçe bilgi (PDF)
Zwanger tijdens de Coronacrisis
Het ene moment ben je onbezorgd zwanger, en druk bezig om een baby kamertje in orde te maken, en het volgende moment staat de hele wereld op zijn kop. Hierdoor kun je als zwangere erg onzeker worden en met veel vragen zitten.
Deze periode is voor iedereen erg onzeker. Maar tijdens een zwangerschap ontstaat er ook een soort oer-gevoel. Het instinct om je (ongeboren) kind tegen alle gevaar te willen beschermen. Dat oer-gevoel is eigenlijk het begin van hechting met je baby. Omdat er relatief weinig bekend is over het nieuwe Coronavirus, is het voor veel aanstaande ouders een erg onzekere periode. Dit is heel begrijpelijk.
Wat is er wél bekend?
Kun je het coronavirus tijdens je zwangerschap overdragen op je baby ?
Bij eerdere “nieuwe” virussen bleek dat zwangere vrouwen een verhoogde risicogroep waren. Dat lijkt bij het nieuwe Coronavirus gelukkig niet het geval. Je loopt als zwangere niet méér risico op een miskraam of aangeboren afwijkingen dan bij andere infectieziekten die koorts veroorzaken.
Op de website van de Nederlandse Vereniging voor Obsterie en Gynaecologie staan de meest recente onderzoekresultaten over Corona bij zwangeren in Nederland. Deze informatie wordt frequent geupdate.
Een voordeel van de huidige maatregelen die in Nederland gelden, is dat je óók minder kans hebt op andere infectieziekten.
Verloskundigen hebben allemaal maatregelen genomen om iedereen zo goed mogelijk te beschermen. Dit voelt misschien wat “kaal”, maar het is nu even nodig om de zorg voor iedereen te kunnen blijven verlenen, vóór, tijdens, en na de bevalling.
Bevallen tijdens de Coronacrisis
Door de huidige situatie zullen je beval-plannen misschien wel wijzigen. In een aantal regio’s is er voor gekozen momenteel geen badbevallingen meer te doen. Dit is echter geen landelijk beleid. Vraag na bij jouw verloskundige wat het beleid in jouw regio is.
Het is goed om te weten dat verloskunde een absolute prioriteit is in de meeste ziekenhuizen. Ieder ziekenhuis heeft een eigen beleid en maatregelen die ze hanteren om besmetting van Coronavirus te voorkomen. Op de website van het ziekenhuis waar je gaat bevallen kun je hier meer informatie over vinden. Onze kraamverzorgende volgt bij de bevalling in het ziekenhuis, het beleid en de protocollen van het betreffende ziekenhuis.
Wat is het risico van het virus voor pasgeboren baby's?
Er is helaas nog weinig bekend over de gevaren voor pasgeboren baby’s van moeders met het coronavirus. Onder een klein aantal patiënten is onderzoek gedaan en waren er aanwijzingen dat baby’s van besmette moeders wel gezondheidsproblemen kunnen hebben na de geboorte. Op welke manier en of dit gerelateerd is aan het Coronavirus zelf moet nog verder worden ondezocht.
In een recent onderzoek, gepubliceerd door het medisch vakblad The Lancet, zijn tot nu toe 230 besmette kinderen zijn onderzocht, waaronder drie pasgeboren baby’s. Zowel de meeste kinderen als de pasgeboren baby's hadden milde klachten. Er zijn van deze groep geen kinderen overleden. Bij kinderen die al andere gezondheidsproblemen hadden kwamen ook ernstigere klachten voor.
Ook in Nederland zijn jonge kinderen besmet door het virus. In de meeste gevallen levert het slechts milde klachten op of zullen ze niet eens merken dat ze ziek zijn.
Het RIVM publiceerde 28 maart 2020 cijfers met informatie over de leeftijd van coronapatiënten in Nederland. Hieruit bleek dat tot nu toe 31 kinderen in de leeftijd van 0 tot en met 4 jaar ziek zijn geworden door Corona. Van de 31 kinderen moesten 18 van hen worden opgenomen in het ziekenhuis.
In de leeftijdscategorie van 5 tot en met 9 jaar werden 8 kinderen ziek, van wie er één naar het ziekenhuis moest. In de leeftijdscategorie van 10 tot en met 14 ging het om 31 zieke kinderen, van wie er 4 naar het ziekenhuis moesten. In de categorie 15 tot en met 19 jaar werden meer kinderen ziek: 52 tieners in totaal, van wie er 7 naar het ziekenhuis moesten.
Geen enkel kind is tot nu toe overleden aan het coronavirus in Nederland. Daarnaast benadrukt het RIVM dat de meeste jongeren bij een besmetting nauwelijks klachten krijgen. Zo zullen de meeste jongeren niet eens merken dat ze ziek zijn, als ze besmet zijn met het virus.
Kraamzorg tijdens de Coronacrisis
Kraamzorg de Waarden doet er alles aan om de verdere verspreiding van het Coronavirus te voorkomen. Wij staan in nauw contact met het RIVM en de GGD. Wij volgen hun adviezen en richtlijnen op. We nemen onze maatschappelijke verantwoordelijkheid om verdere verspreiding van het virus te voorkomen.
In geval van een (verdachte) besmetting van Corona bij de kraamvrouw of andere leden binnen het gezin wordt per situatie bekeken hoe de zorg wordt ingezet.
Richtlijnen voor de kraamzorg over Corona
Onze medewerkers worden continu op de hoogte gehouden van de laatste richtlijnen die landelijk gelden vanuit het RIVM en de GGD’s en volgen deze richtlijnen nauwkeurig. Onze medewerkers kunnen met vragen terecht bij onze preventiemedewerker.
Inzet kraamverzorgenden
Onze medewerkers zijn er op getraind om zo hygiënisch mogelijk te werken en weten hoe belangrijk het is om geen virussen over te dragen tijdens het leveren van zorg. Daarnaast geldt voor zorgpersoneel dat zij met verkoudheidsklachten en koorts thuis moeten blijven. Onze kraamverzorgenden kunnen dit altijd overleggen met onze preventiemedewerker. Zo houden wij als organisatie onze werknemers goed in de gaten en zijn we extra alert.
Studenten/leerlingen
De afgelopen maanden hebben de opleidingen en stages van onze studenten/leerlingen verloskunde/kraamzorg ten gevolge van Corona stil gelegen. Nu er door de verruimende maatregelen de mogelijkheid is om een extra persoon bij de bevalling en zorg te laten zijn, vragen de verloskundigen en kraamzorgorganisaties je medewerking om een student/leerling bij uw bevalling/zorg toe te laten. Het is voor een ieder van belang dat de capaciteit aan verloskundigen en kraamverzorgenden juist in deze tijd op pijl blijft.
NB niet in alle ziekenhuizen is het op dit moment al mogelijk om een extra persoon bij je bevalling te laten zijn.
Beschermingsmaterialen tijdens het geven van zorg
Onze kraamverzorgende draagt bij alle verzorgende handelingen handschoenen. Daarnaast volgt zij nauwkeurig alle geldende richtlijnen en regels op. Als jij of een ander lid van je gezin besmet is met Corona, of verdacht wordt van besmetting, leveren wij zorg met gebruik van persoonlijke beschermingsmaterialen zoals een mondkapje, handschoenen en een spatbril.
Onze kraamverzorgenden werken allemaal in unform. Dit uniform wordt dagelijks op 60 graden gewassen.
Intakes, gehoorscreening en kantoormedewerkers
Alle ingeplande intakes vinden weer aan huis plaastvinden. Voorafgaand aan het huisbezoek, zal eerst worden uitgevraagd of er COVID-19 klachten zijn. Indien dit het geval is zal de intake alsnog telefonisch plaatsvinden.
Alle huisbezoeken voor neonatale gehoorscreening zijn inmiddels hervat. De hielprik wordt ook nog steeds in de kraamtijd afgenomen. Onze kantoormedewerkers werken zoveel mogelijk vanuit huis. Indien dat niet mogelijk is werken zij op kantoor en houden hierbij een afstand van 2 meter tot elkaar. Ons kantoor wordt dagelijks grondig gereinigd. Ook zijn er extra reinigingsmiddelen zoals handdesinfectant, zeep en schoonmaakdoekjes beschikbaar gesteld. Op deze manier verkleinen we de kans op besmetting én zorgen we ervoor dat alle belangrijke processen kunnen doorgaan.
Kraambezoek tijdens de Coronacrisis
Het advies voor de kraamvisite thuis blijft dat men voorzichtig moet zijn voor wat betreft het aantal bezoekers tijdens de kraamweek als de kraamverzorgende aanwezig is. Dit voor de pasgeborene, het gezin, maar ook voor de kraamverzorgende.
Voorwaarden voor bezoek zijn:
- 1,5 meter afstand houden moet mogelijk zijn
- Het kraamgezin vergewist zich ervan dat bezoekers met klachten niet op bezoek komen.
- Er wordt rekening gehouden met kraamverzorgenden uit kwetsbare groepen
De voorkeur blijft dat de kraamvisite komt wanneer de kraamverzorgende niet in huis is.
Een van onze kraamverzorgenden is aan het begin van de coronacrisis begonnen met Raambezoek! Op deze manier kunnen kersverse ouders hun pasgeboren baby op een veilige manier laten zien aan hun bezoek!
Klik hier voor het artikel van Omroep Zeeland over Raambezoek
Borstvoeding en het Coronavirus
Tijdens de zwangerschap wordt besproken hoe je denkt je baby te gaan voeden. De meeste mensen weten wel dat er voordelen zijn aan het geven van borstvoeding, maar hoe werkt dat nou precies?
In moedermelk zitten behalve de basis voedingsstoffen die ieder kindje nodig heeft (en die ook in kunstvoeding zitten) ook nog een heleboel stoffen die een baby bescherming bieden tegen allerlei infecties. De belangrijkste effecten worden gezien bij luchtweginfecties en maag-darm infecties. Juist in deze tijd kan dat een extra motivatie zijn om borstvoeding te gaan geven.
La Leche League geeft uitgebreide informatie over het geven van borstvoeding en het Coronavirus.
Je kunt bij ons een online borstvoedingscursus volgen.
Klik hier voor meer informatie
Wat gebeurt er als ik tijdens of na mijn zwangerschap besmet blijk te zijn met het Coronavirus?
Bij een mogelijke besmetting tijdens de zwangerschap zal jouw verloskundige je kunnen vertellen welke maatregelen er genomen moeten worden.
Wij zijn goed voorbereid op het geven van kraamzorg bij besmette kraamvrouwen. Onze afdeling Planning vraagt aan onze gezinnen of er in het gezin mogelijk sprake kan zijn van het Coronavirus voordat de kraamverzorgende op pad wordt gestuurd.
Hoe bescherm ik mijn baby bij de verzorging tegen corona?
Zolang je Corona hebt, kun je je baby besmetten tijdens of na de bevalling. Bijvoorbeeld als je je babyvoeding geeft of knuffelt. Daarom zijn de volgende dingen belangrijk. Deze maatregelen neem je totdat je 24 uur geen klachten hebt.
- Was goed je handen, voordat je je baby aanraakt.
- Was goed je handen voordat je borstvoeding of flesvoeding geeft of gaat kolven.
- Je kunt besluiten de fles te laten geven door iemand anders die niet besmet is met corona.
- Gebruik alleen je eigen borstkolf en maak die goed schoon.
- Draag een mondkapje bij het voeden, verzorgen en knuffelen om de kans op besmetting van je baby zo klein mogelijk te maken. Welk soort mondkapje en hoe het te gebruiken, dat zal de kraamhulp, arts of verloskundige je uitleggen.
- Gebruik bij iedere voeding een nieuw mondkapje.
- Al deze dingen gelden ook voor andere mensen in je huis met klachten. Ze gelden op alle momenten dat er contact is met de baby zoals verschonen, fles geven en knuffelen.
- Als jij en je baby in dezelfde kamer zijn moeten jullie op momenten dat de baby niet wordt gevoed of verschoond, in elk geval 1,5 meter houden. Dit geldt ook voor andere huisgenoten met corona.
Corona kan niet in de borstvoeding komen. Met een goede hygiëne (zie hierboven) kan je gewoon borstvoeding geven. Misschien ben je bang dat je je baby met corona besmet. Dat is niet helemaal te voorkomen. De verloskundige, kraamhulp of arts zullen samen met jou alles doen om te zorgen dat de kans zo klein mogelijk is dat je baby wordt besmet. Mocht het toch gebeuren, dan hoef je je daar niet schuldig over te voelen. Je baby zal waarschijnlijk niet erg ziek worden van corona.
Besmetting en verspreiding van het Coronavirus voorkomen
Het Coronavirus is een virus dat het meest lijkt op een verkoudheidsvirus. Het kan gevaarlijk zijn voor mensen met een verminderde weerstand. De belangrijkste besmettingsroute is via het hoesten binnen een straal van 1.5 meter, waarbij kleine druppels worden ingeademd en in de ogen kunnen komen.
Alle kraamverzorgenden van Kraamzorg de Waarden zijn geinformeerd en weten hoe zij besmetting van het virus kunnen voorkomen. Zij weten waar ze op moeten letten en met wie ze contact op moeten nemen bij twijfel, vragen of ziekteverschijnselen. Wij volgen hierin de richtlijnen van het RIVM.
De belangrijkste maatregelen die je kan nemen om besmetting/verspreiding van het Coronavirus te voorkomen, zijn heel simpel. Deze maatregelen gelden voor alle virussen die griep en verkoudheid kunnen veroorzaken. Het is dus altijd belangrijk om deze op te volgen.
Het zijn:
- Was je handen regelmatig
- Hoest en nies in de binnenkant van je elleboog
- Gebruik papieren zakdoekjes en gooi deze na één keer gebruiken weg
Ben ik besmet met het Coronavirus?
Op de website van het RIVM kun je zien of er een indicatie is om verdere testen te doen naar het Coronavirus. Neem bij twijfel telefonisch contact op met je huisarts. Mocht je overwegen om je verloskundige of gynaecoloog hiervoor te bezoeken, bel deze dan eerst even voor overleg en advies.
Verloopt een infectie met het Coronavirus ernstiger voor een zwangere vrouw?
Op basis van beperkt beschikbare data zijn er geen aanwijzingen dat zwangere vrouwen vatbaarder zijn voor het krijgen van het Coronavirus. Het is nog onzeker of bij een infectie met het Coronavirus het verloop anders is dan bij vrouwen die niet zwanger zijn. Van andere virale infecties weten we dat er meer kans is op longproblemen als een vrouw zwanger is.
Kan de ongeboren baby geïnfecteerd raken tijdens de zwangerschap of bevalling?
Tot nu toe is er geen directe overdracht (verticale transmissie) van het Coronavirus beschreven van moeder op kind tijdens de zwangerschap of bevalling. Het virus is tot nu toe niet aangetoond in vruchtwater, navelstrengbloed, de keel van een pasgeborene of in borstvoeding. Wel is besmetting mogelijk van moeder op kind via de gewone mens-op-mens route (horizontale transmissie).
Kan ik een miskraam krijgen van het Coronavirus?
Op basis van beperkt beschikbare data zijn er geen aanwijzingen dat vrouwen met een infectie met het Coronavirus meer kans hebben op een miskraam of zwangerschapsverlies. Mogelijk is er iets meer vroeggeboorte, maar het is nog niet duidelijk of dit spontane vroeggeboorte is of dat een zwangerschap op medische gronden vroegtijdig beëindigd is.
Ik heb nu een infectie met het Coronavirus en zit in thuisisolatie, gaat mijn afspraak met de verloskundige of gynaecoloog door?
Overleg met je verloskundige of gynaecoloog wat te doen in dit specifieke geval.
Ik heb nu een infectie met het Coronavirus, mag ik thuis bevallen?
Op basis van beperkt beschikbare data adviseren wij tijdens de actieve infectie een ziekenhuisbevalling met bewaking (cardiotocogram, CTG) van de foetus. Als de infectie meer dan 14 dagen geleden was, vervalt dit advies.
Mag ik borstvoeding geven als ik een infectie met het Coronavirus heb?
Er is geen contra-indicatie voor borstvoeding. Het Coronavirus is niet aangetoond in moedermelk. Aangeraden wordt om borstvoeding te geven met een mondkap en hygiënemaatregelen in acht te nemen (handen wassen voor het aanraken van de baby of borsten, eigen borstkolf te gebruiken of fles en de borstkolf goed schoon te maken na gebruik). Omdat het wel mogelijk is om de baby te infecteren in je nabijheid, valt het te overwegen om (gekolfde) voeding door een gezond persoon te laten geven.
Ik ben genezen van een infectie met het Coronavirus, ben ik nu onder controle van een gynaecoloog?
In principe is een doorgemaakte infectie met het Coronavirus geen medische indicatie. Wel wordt voorlopig aangeraden groei-echo’s te laten maken.
Informatie voor laaggeletterden
Pharos heeft eenvoudige informatie in begrijpelijke taal en beeld over de belangrijkste veranderingen in de verloskundige zorg. Hierin is ook beknopte informatie over de kraamzorg opgenomen. De informatie is geschikt voor alle zwangeren en ouders met een baby. Ook voor wie moeite heeft met lezen en schrijven. De informatie is hier te bekijken via de telefoon en bevat een voorleesfunctie.
Bron: NVOG
